|
|
NAJSTARSZY
ZAKŁAD PRODUKCYJNY W KORSZACH
Dzisiejsi
mieszkańcy Korsz znają zapewne obecne zakłady produkcyjne położone na
terenie miasta. Bez problemów wymienią Zakłady Sieci Rybackich
S. A. (przed 1945r. fabryka mleka
skondensowanego, a w czasie wojny też i czekolady), rzeźnię i
mleczarnię (obecnie już nie istnieją) czy Maspex, spółkę z o. o. z
Wadowic, produkującą m. in. śmietankę w proszku. Inni zapewne wymienią
nieistniejący zakład impregnacji podkładów kolejowych, młyn, wytwórnię
wód gazowanych. Ale mało kto mógł wiedzieć o najstarszym zakładzie
produkcyjnym w Korszach. Tak było do 31 maja br. Tego dnia bowiem, jako
zaproszony gość, byłem uczestnikiem święta szkoły w Korszach. Grupa
młodzieży przygotowała m. in. program ukazujący historię Korsz (moje
wyrazy uznania dla uczniów i nauczycieli). I ku mojemu, miłemu zresztą,
zaskoczeniu usłyszałem o pierwszym zakładzie produkcyjnym w Korszach.
Były to zakłady produkcji pługów parowych.
Pozwolę
więc sobie na bliższe przedstawienie tej historii. Równo 90 lat temu, w
roku 1913, kiedy Korsze stały się głównym węzłem kolejowym prowincji
wschodniopruskiej i sławę zyskała zupa „a la Korsze”, przy
ówczesnej ulicy Kolmenerstrasse (obecnie ul. Wojska Polskiego 32-36) stanęła
hala fabryczna. Firma Knauer z Magdeburga, wykorzystując korzystne położenie
i połączenia komunikacyjne Korsz, wybudowała filię fabryki produkującej
pługi parowe. Maszyny te sprzedawane były na terenie całej prowincji, a
także eksportowane były do krajów bałtyckich należących wówczas do
cesarstwa rosyjskiego (Litwa, Łotwa, Estonia). Produkowany w zakładzie w
Korszach pług parowy działał według systemu opracowanego przez Johna
Fowlera. Wspomnę, że J. Fowler, angielski wynalazca i przemysłowiec, żył
w latach 1826-1864. Był autorem wielu wynalazków z dziedziny
mechanizacji rolnictwa, m. in. pługa do drenowania czy pługa parowego.
Zasada działania pługa parowego była następująca: na dwóch skrajach
pola stały lokomobile, które za pośrednictwem lin i stałego bębna
przesuwały tam i z powrotem orzący ziemię pług (por. fot.). Maszyny te
były bardzo przydatne na obszarach w naszym regionie, gdzie znajdowały
się duże majątki ziemskie. Firma działała do końca I wojny światowej,
potem przyszedł okres kryzysu gospodarczego i hiperinflacji (początek
lat dwudziestych XX w.). To właśnie hiperinflacja stała się bezpośrednią
przyczyną upadku firmy. Opuszczona hala fabryczna przekazana została
dla nowo założonej szkoły pszczelarskiej. Wschodniopruska Szkoła
Pszczelarska (Ostpreussische Imkerschule) w Korszach pod kierownictwem dr.
Pfannenmüllera, jedna z dwóch na terenie Niemiec, prowadziła nie tylko
nauczanie, ale także szeroko zakrojone poradnictwo. Ale to zupełnie inna
historia....
Opracował:
Tadeusz Korowaj
POWRÓT
|
|
